dr_strusZrosty to słowo, które budzi wiele strachu w diagnostyce i leczeniu niepłodności. Nie do końca wiemy dlaczego powstają, ale coraz częściej potrafimy je prawidłowo rozpoznawać i leczyć. Dzisiaj kontynuując temat przyczyn niepłodności związanych z budową i funkcją macicy porozmawiamy o zespole Ashermana.
Zespół Ashermana definiuje się jako powstanie zrostów w jamie macicy, co powoduje częściowe lub całkowite jej zamknięcie. Patologia ta może być bezpośrednią przyczyną problemów z zajściem w ciąże, a także prowadzić do występowania zaburzeń miesiączkowania czy poronień nawracających. Do najczęstsze przyczyny powstawania zespołu Ashermana zaliczamy stany zapalane oraz przyczyny jatrogenne, czyli niestety będące następstwem naszych działań medycznych.
Jamę macicy wyściela błona śluzowa zwana endometrium. Składa się ona z dwóch warstw, warstwy czynnościowej (przylegającej do jamy macicy), która złuszcza się podczas miesiączki oraz leżącej poniżej warstwy podstawnej (przylegającej do mięśniówki macicy), która stanowi materiał zapasowy, niezbędny do odbudowy warstwy czynnościowej na początku cyklu miesiączkowego.
I to właśnie uraz warstwy podstawnej po zabiegu łyżeczkowania jamy macicy z powodu niekompletnego poronienia lub porodu odpowiada za ponad 88% przypadków występowania zespołu Ashermana. Szacuje się, że 25% przypadków rozwija się w wyniku wyłyżeczkowania jamy macicy przeprowadzonego między 1 a 4 tygodniem po porodzie, 30% przypadków po zabiegu wykonanym z powodu zgonu wewnątrzmacicznego i ok. 6% po usunięciu resztek po poronieniu. Zespół Ashermana może się również rozwinąć po cięciu cesarskim czy zabiegu histeroskopii.
Do innych przyczyn powstawania Zespołu Ashermana zaliczamy czynniki infekcyjne wywołujące stany zapalne jamy macicy. W 70% przypadków jest to zakażenie bakteryjne florą mieszaną, choć możliwe są również zakażenia Chlamydia trachomatis, Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum/parvum czy Neisseria gonorrhoeae. Dlatego tak ważna jest pełna diagnostyka mikrobiologiczna. Nie możemy również zapominać o endometriozie jako przyczynie powstawania Zespołu Ashermana.
Leczenie polega na próbie usunięcia zrostów, najlepiej techniką histeroskopii, wykorzystując nożyczki lub rzadziej elektrody mono- lub bipolarne. Dodatkowo w przebiegu pooperacyjnym można stosować preparaty estrogenów z gestagenami lub substancje przeciwzrostowe celem przeciwdziałania wtórnemu powstawaniu zrostów.
Ze względu, że ciąże po leczeniu zespołu Ashermana są obarczone wysokim ryzykiem powikłań (do najcięższych zaliczamy łożysko wrośnięte oraz pęknięcie macicy w trakcie trwania ciąży). Zawsze należy poinformować lekarza prowadzącego ciąże o występowaniu w wywiadzie zespołu Ashermana oraz leczeniem, które zostało zastosowane.
BIBLIOGRAFIA:
Skałba, P. (2014). Diagnostyka i leczenie zaburzeń endokrynologicznych w ginekologii (pp. 191-193). Kraków: Medycyna Praktyczna.
Radwan, J., Wołczyński, S., & Banaszewska, B. (2011). Niepłodność i rozród wspomagany (pp. 99-101). Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne.
dr_strus
8 comments
Panie Doktorze w jaki sposób sprawdzić czy ma się zespół Ashermana? Czy jedyną metodą jest badanie hsg?
W diagnostyce zespołu Ashermana znaczenie maja odpowiednio zebrany wywiad, badania obrazowe np. HSG oraz badania diagnostyczne jak histeroskopia 😊
Ale i histeroskopia może powodować zrosty…Odnoszę wrażenie, że to takie błędne koło..?🤔 Trochę się niepokoję, bo mialam raz łyżeczkowanie i dwukrotnie histerokopie😒 Dziękuję Panie doktorze za dzielenie się wiedzą w tak przystępny sposób 😊
Każdy zabieg wykonywany wewnątrz jamy macicy może powodować zrosty, ale często są one niezbędne w diagnostyce i leczeniu niepłodności. Nie ma powodów do obaw przed kolejnymi histeroskopiami, stosujemy preparaty przeciwzrostowe zlecamy leczenie hormonalne celem prawidłowej odbudowy endometrium 🙂 Trzeba zaufać lekarzowi prowadzącemu 🙂
Witam. Bardzo ciekawy wpis,ktory zapewne dotyczy mnie. Jeszcze 5 lat temu nie miałam o tym pojęcia. Podczas mojego 3 cięcia cesarskiego lekarze odkryli rozległe zrosty w macicy, co prędzej nie było widoczne. Oczywiście lekarze zajęli się problemem odrazu podczas cc, trwało to około 3 godzin, strasznie długo dochodziłam potem do siebie. W efekcie końcowym otrzymałam zakaz zachodzenia w kolejne ciąże (pomimo iż nie planowałam kolejnych ciąż) Fajnie, że pisze pan o takich sprawach, jest wiele kobiet, które nawet nie mają pojęcia, że może to ich dotyczyć.
Bardzo dziękuje za miłe słowa 😊
Bardzo ciekawy artykuł. W tamtym roku miałam laparoskopię diagnostyczna i wykazała ona jak to lekarz określił ciężka chorobę zrostowa gdyż pęcherz był zrośnięty z macica. Po przeczytaniu artykułu zastanawiam się czy te zrosty mogą być spowodowane opisanym zespołem czy jest to bardziej powikłanie po cięciu cesarskim.
Zespół Ashermana to zrosty występujące wewnątrz jamy macicy, zrosty występujące w okolicy pęcherza i ogólnie w jamie brzusznej to zupełnie innym problem.