Nawracające utraty ciąż – Badania przesiewowe w kierunku wrodzonych trombofilii

Dzisiaj postaram się poruszyć temat badań przesiewowych w kierunku wrodzonych trombofilii a nawracających utrat ciąż. Temat z którym mamy ogromny problem i w dalszym ciągu niewielką wiedzę. Sami ten problem w pewien sposób generujemy nadużywając badań w kierunku wrodzonych trombofilii, badań których po otrzymaniu wyników nie potrafimy zinterpretować a tym bardziej leczyć zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. 

Zidentyfikowano kilka genetycznych przyczyn predysponujących pacjentów do żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. 

Genetyczne czynniki trombofilii oceniano u kobiet z nawracającymi utratami ciąż, ponieważ uważa się, że są one czynnikiem predysponującym zarówno do poronień jak i występowania ciężkich powikłań położniczych. 

Obejmuje to mutację:

• Czynnika V Leiden
• Genu protrombiny
• Niedobór białka C 
• Niedobór białka S 
• Niedobór antytrombiny 
• Genu reduktazy metylenotetrahydrofolianu (MTHFR) 
• Polimorfizm w genie PAI-1 

Mutacja czynnik V Leiden

Polega na zastąpieniu argininy przez glutaminę w pozycji 506 (mutacja punktowa 1691 G→A). Czynnik V krzepnięcia, kodowany przez nieprawidłowy allel zwany Leiden, pozostaje oporny na degradację przez białko C w chwili aktywacji przez trombinę, upośledzając w ten sposób hemostazę i powodując zwiększenia ryzyka powstania zmian zakrzepowo-zatorowych w organizmie. Jest najczęstszą przyczyną dziedzicznej trombofilii. Mutacja jest dziedziczona autosomalnie dominująco.

Mutacja genu protrombiny

Schorzenie wiążę się z wystąpieniem mutacji punktowej polegającej na substytucji guaniny przez adeninę (mutacja punktowa 20210 G→A). Mutacja w genie kodującym protrombinę zwiększa stężenie protrombiny w osoczu, a tym samym zwiększa ryzyko zakrzepicy. 

Niedobór białka C, białka S i antytrombiny 

Dziedziczne niedobory białek antykoagulacyjnych, m.in. białka C, białka S i antytrombiny występują rzadziej niż dwie powyższe mutacje, ale są silniej związane z żylną chorobą zakrzepowo-zatorową niż czynnik V Leiden czy mutacja genu protrombiny. 

Mutacja genu reduktazy metylenotetrahydrofolianu (MTHFR) 

Enzym reduktaza metylenotetrahydrofolianowa (MTHFR) uczestniczy w przekształceniu aminokwasu homocysteiny w metioninę. Mutacja MTHFR C677T (677C>T),  ma największe znaczenie kliniczne: zamiana aminokwasu alaniny w walinę w pozycji 222 łańcucha białka w układzie homozygotycznym warunkuje powstanie tzw. termolabilnej i przez to mniej aktywnej formy enzymu MTHFR. 

Polimorfizmy genu MTHFR były historycznie klasyfikowany jako dziedziczny czynnik trombofilii, według aktualnej wiedzy nie jest on już brany pod uwagę w rutynowej ocenie ryzyka zakrzepicy.  

Polimorfizm w genie PAI-1

Polimorfizm-675 (4G/5G) w obrębie promotora genu inhibitora aktywatora plazminogenu-1 PAI-1 jest polimorfizmem typu insercja/delecja nukleotydu guaninowego (G). W miejscu polimorficznym, w zależności od allelu, występuje cztery (4G) lub pięć (5G) powtórzeń nukleotydu guaninowego. Homozygotyczność pod względem genotypu delecyjnego (4G/4G) wiąże się ze zwiększonym stężeniem PAI-1 w surowicy i w związku z tym z zahamowaniem procesu fibrynolizy w porównaniu do nosicieli genotypu (5G/5G). U nosicieli genotypu heterozygotycznego (4G/5G) obserwuje się pośrednią wartość stężenia PAI-1. 

Nie zaleca rutynowego wykrywania polimorfizmu PAI-1, ponieważ prawie połowa ludzi ma ten polimorfizm.