Zakażenie owsikami jest najczęstszą infekcją pasożytniczą wśród ludzi. Dotyka około 200 milionów osób na świecie rocznie!
Najczęściej owsica dotyka dzieci w wieku szkolnym (od 5 do 10 lat).
Owsikami zakażamy się drogą fekalno-oralną. Samice owsików w nocy przemieszczają się przez okrężnicę i odbyt osoby zakażonej, aby złożyć jaja (nawet do 16 tyś. jednorazowo!) w okolicy wału skórnego wokół odbytu. Jeśli żywiciel będzie drapał tę okolicę, to jaja dostaną się pod jego paznokcie, a tym samym – będzie dochodziło do ponawiającej się autoinfekcji owsikami. Jednocześnie, dotykając powierzchni (rama łóżka, zabawki dziecka itd.) dojdzie do zakażenia osób mieszkających w jednym gospodarstwie domowym.
Jeśli owsiki dostaną się do pochwy, to mogą wywołać stan zapalny również tej okolicy; publikacje naukowe opisują też pojedyncze przypadki dostania się owsików do macicy, a nawet ujścia jajowodu, co w konsekwencji może skończyć się poważną perforacją i krwotokiem.
Około 1/3 infekcji owsikami przebiega bezobjawowo. Chore osoby mogą nie rozpoznawać, że są zakażone nawet tygodniami, czy miesiącami od połknięcia jaj pasożyta.
- Najczęstszym objawem owsicy jest świąd odbytu.
- Poruszanie się dorosłych pasożytów w nocy powoduje stan zapalny okolicy odbytu oraz krocza.
- Intensywne drapanie okolicy odbytu oraz krocza może powodować, że dojdzie do wtórnego zakażenia bakteryjnego.
- Niektórzy pacjenci zakażeni owsikami skarżą się na niepokój oraz bezsenność, a także (jeśli infekcja pasożytnicza będzie bardzo zaawansowana) – na utratę masy ciała, utratę apetytu, wzdęcia czy napadowe bóle brzucha.
Nie ma określonych rekomendacji, które określałyby jak leczyć owsicę wśród kobiet ciężarnych. Zarówno albendazol, jak i mebendazol należą do kategorii C, a więc są przeciwwskazane w ciąży. Pyrantel wydaje się najbezpieczniejszym lekiem, ponieważ słabo się wchłania z przewodu pokarmowego. Leki można zastosować jedynie w II i III trymestrze ciąży, gdy korzyść dla matki jest większa niż potencjalne zagrożenie dla płodu.