dr_strusZespół policystycznych jajników jest jedną z najczęstszych endokrynopatii kobiet w wieku rozrodczym. PCOS charakteryzuje m.in. częsty brak owulacji, torbiele jajników, a także – hiperandrogenizm. Pomimo tego, że ciężko jest wskazać jeden konkretny czynnik powodujący PCOS i jest to jednostka chorobowa o dość złożonej patofizjologii, to jednak poziom androgenów pacjentki stanowi jeden z głównych filarów patogenezy zespołu policystycznych jajników.
Wg rekomendacji Towarzystwa Endokrynologicznego, Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Polskiego Towarzystwa Endokrynologii Ginekologicznej w sprawie diagnostyki i leczenia PCOS, w leczeniu fenotypu hiperandrogenicznego zaleca się dwuskładnikowe niskodawkowe leczenie antykoncepcyjne, najlepiej z progestagenem o działaniu antyandrogennym.
Wg najnowszych wytycznych ESHRE leczenie antyandrogenowe (preparaty z finasterydem, spironolaktonem) może być istotną częścią terapii PCOS, zwłaszcza wśród pacjentek borykających się z hirsutyzmem, które przedtem stosowały tylko doustną antykoncepcję hormonalną i terapia ta po minimum 6 miesiącach stosowania nie przyniosła poprawy klinicznej. Należy zwrócić uwagę oraz uświadomić pacjentkę, że terapii antyandrogenowej musi towarzyszyć skuteczna, właściwie dobrana metoda antykoncepcyjna (np. wkładka wewnątrzmaciczna lub doustne środki antykoncepcyjne)! W sytuacji zajścia w ciążę, leczenie antyandrogenowe w ciężarnej spowoduje niedostateczną wirylizację u płodów płci męskiej, a tym samym – poważne zaburzenia dojrzewania, w tym min. zaburzenia rozwoju męskich narządów płciowych.
Skala Ferrimana i Gallweya ocenia nadmierne owłosienie w 9 okolicach ciała u pacjentek z PCOS. Na rozpoznanie hirsutyzmu u kobiet rasy białej w wieku prokreacyjnym wskazuje wynik ≥ 8 punktów. U większości kobiet w wieku prokreacyjnym z rozpoznanym hirsutyzmem, który jest istotny dla pacjentki i nie daje się skutecznie opanować samym postępowaniem kosmetycznym, sugeruje się rozpoczęcie leczenia farmakologicznego.
dr_strus
Magdalena Januszczak
