Panie Doktorze zapomniała zażyć tabletkę antykoncepcyjną! co mam zrobić?

Panie Doktorze zapomniała zażyć tabletkę antykoncepcyjną! Co mam zrobić?

To jedno z najczęściej zadawanych pytań przez pacjentki. Mogę wam obiecać, że to pytanie słyszał każdy, zaczynając od lekarza w trakcie I roku specjalizacji z położnictwa i ginekologii, kończąc na szefie kliniki 🙂  

Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne są w dalszym ciągu najczęściej wybieranymi metodami służącymi zapobieganiu ciąży na świecie. W Polsce jest dostępne ponad 70 różnych doustnych leków antykoncepcyjnych dwuskładnikowych. Czemu zawdzięczają swoją popularność? Przede wszystkim dostępności, łatwości stosowania oraz wysokiej skuteczności działania. Tabletki antykoncepcyjne, przyjmuje się codziennie w różnych schematach (21+0 ; 21+7 ; 24+4). Głównym warunkiem skuteczności działania jest ich systematyczne zażywanie. Niestety nieregularne przyjmowanie tabletek zdarza się bardzo często, podczas pierwszego cyklu przyjmowania tylko 33% kobiet nie pominęło żadnej tabletki.

Co więc w sytuacji jeżeli pacjentka zapomni o tabletce?

Przy regularnym stosowaniu tabletek zawsze istnieje margines błędu i tym marginesem jest właśnie pojedyncza tabletka!

Jeżeli Pacjentka pominęła jedną tabletkę, powinna ją przyjąć jak najszybciej, gdy sobie o tym przypomni (nawet jeżeli oznacza to przyjęcie 2 tabletek w ciągu 1 dnia), a kolejne tabletki przyjmować jak zwykle. Również w sytuacji gdy pacjentka nie przyjmie pominiętej tabletki (zgubiła, wypadła jej w torebce) nie jest konieczne stosowanie dodatkowych metod antykoncepcji. Więc nie ma powodów do niepokoju, nie ma również potrzeby stosowaniu dodatkowych metod antykoncepcji awaryjnej 🙂

Musimy pamiętać, że najczęstszym powodem niepowodzeń w stosowaniu antykoncepcji doustnej wcale nie jest pominięcie pojedynczej tabletki, a przede wszystkim wystąpienie wymiotów i biegunki. Nawet jeżeli pacjentka nie pominęła żadnej tabletki w cyklu, należy ją poinformować o konieczności stosowania dodatkowych metod antykoncepcyjnych przez przynajmniej 7dni po epizodzie zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Również kluczową role w skuteczności działania jest ścisłe przestrzeganie czasu rozpoczęcia nowego opakowania, jeżeli opóźnimy czas przyjęcia pierwszej tabletki z nowego opakowania możemy nie uzyskać supresji czynności jajników co w konsekwencji może prowadzić do wystąpienia owulacji.

Jeżeli Pacjentka pominęła 2 tabletki w ciągu pierwszych 2 tygodni przyjmowania tabletek, powinna przyjąć po 2 tabletki przez 2 następne dni. Nie jest bezwzględnie konieczne stosowanie dodatkowych metod antykoncepcji jeżeli pominięcie wystąpiło w drugim tygodniu stosowania. Jeżeli natomiast pominięto dwie tabletki w trakcie pierwszego tygodnia zaleca się stosowanie dodatkowych metod antykoncepcyjnych przez 7 dni.

A co w sytuacji jeżeli pacjentka pominęła 2 tabletki w 3 tygodniu stosowania lub zapomniała o więcej niż 2 tabletkach z substancją czynną? Powinna natychmiast zrobić dwie rzeczy:

• Po pierwsze rozpocząć stosowanie dodatkowych metod antykoncepcyjnych i kontynuować je przez co najmniej 7dni.
• Po drugie bezzwłocznie rozpocząć przyjmowanie tabletek z nowego opakowania.

Wyniki badań nie wskazują jednoznacznie, czy pominięcie tabletek wpływa na efekt antykoncepcyjny. Autorzy jednego z badań stwierdzili nawet, że pominięcie 4 kolejnych tabletek w różnych momentach cyklu nie powodowało wystąpienia owulacji. Ale z medycznego punktu widzenia jeżeli nie planujemy ciąży, nie proponował bym sprawdzać na sobie autentyczności tego badania 😉