ZMIANY SKÓRNE W MENOPAUZIE

Menopauza to czas, w którym zachodzą liczne zmiany w organizmie kobiety – od zmniejszenia poziomu hormonów po zmiany w funkcjonowaniu układów fizjologicznych. Jednym z najczęściej zauważonych i często uciążliwych efektów menopauzy są zmiany skórne, które mogą znacząco wpłynąć na wygląd oraz samopoczucie. 

Zmiany skórne związane z menopauzą mają głównie podłoże hormonalne, szczególnie związane ze spadkiem poziomu estrogenów. Estrogeny, które w okresie przedmenopauzalnym i wczesnej menopauzy zapewniają skórze zdrowy wygląd, elastyczność oraz odpowiednie nawilżenie, w okresie menopauzy zaczynają być wytwarzane w mniejszych ilościach. To właśnie ten spadek poziomu estrogenu powoduje szereg problemów skórnych.

Estrogen wpływa na produkcję kolagenu, który odpowiada za jędrność i elastyczność skóry. Jego obniżona produkcja prowadzi do pogorszenia jakości skóry, co skutkuje jej wiotczeniem i pojawianiem się zmarszczek. Ponadto, obniżony poziom estrogenów sprawia, że skóra staje się sucha i mniej nawodniona, co może prowadzić do jej podrażnień, zaczerwienień oraz większej podatności na uszkodzenia.

Oprócz zmniejszonej produkcji kolagenu, menopauza wiąże się również z innymi zmianami. Skóra staje się cieńsza, a proces regeneracji i gojenia się ran może przebiegać wolniej. Dodatkowo, spadek poziomu hormonów może powodować nierównomierne wydzielanie sebum, co prowadzi do wystąpienia nowych problemów skórnych, takich jak np. trądzik czy rosacea, zwłaszcza u kobiet w wieku 40 – 50 lat.

Zmiany skórne związane z menopauzą mogą przyjmować różnorodne formy. Mogą być to na przykład: 

• Suchość skóry: skóra staje się cieńsza i mniej elastyczna, co prowadzi do utraty wilgoci. Skóra może stać się szorstka, matowa i podrażniona.
• Zwiotczenie skóry: zmniejszona produkcja i zawartość kolagenu w skórze sprawia, że skóra traci sprężystość, co prowadzi do pojawiania się drobnych zmarszczek oraz bardziej widocznych bruzd, szczególnie w okolicach oczu, ust i szyi.
• Zmiana struktury skóry: w wyniku spadku poziomu estrogenu, skóra może stać się bardziej wrażliwa na działanie czynników zewnętrznych, co może prowadzić do zaczerwienień, podrażnień oraz reakcji alergicznych.
• Pojawienie się przebarwień: spadek hormonów może prowadzić do nierównomiernej pigmentacji skóry, co objawia się plamami pigmentacyjnymi, zwłaszcza na twarzy (tzw. melasma), dłoniach, dekolcie czy ramionach.
• Trądzik menopauzalny: choć trądzik kojarzymy głównie z okresem dojrzewania, w menopauzie może się pojawić ponownie, szczególnie u kobiet, które wcześniej miały skórę tłustą. W wyniku zmian hormonalnych skóra może wytwarzać nadmierną ilość sebum, co prowadzi do zatykania porów i pojawiania się wyprysków.

Istnieje wiele sposobów, aby spowolnić procesy i poprawić kondycję skóry. Oto kluczowe kroki, które warto podjąć:

Nawilżanie: Skóra po menopauzie wymaga intensywnego nawilżenia. Warto stosować kremy nawilżające, które zawierają składniki takie jak kwas hialuronowy, gliceryna czy ceramidy. Warto również sięgać po oleje roślinne, takie jak olej arganowy, jojoba czy marula, które pomagają utrzymać nawilżenie i elastyczność skóry.

Unikanie agresywnych kosmetyków: Warto unikać produktów z alkoholem, olejkami eterycznymi, silnymi substancjami zapachowymi, które mogą podrażniać skórę. Należy wybierać kosmetyki łagodne i przeznaczone do skóry suchej i wrażliwej.

Zwiększona ochrona przeciwsłoneczna
Skóra po menopauzie staje się bardziej wrażliwa na działanie promieni UV, a zmniejszona produkcja kolagenu sprawia, że skóra szybciej traci jędrność. Dlatego codzienne stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym (SPF 30 lub wyższy) jest kluczowe, aby chronić skórę przed fotostarzeniem i przebarwieniami.

Zastosowanie kosmetyków z pochodnymi witaminy A
Retinol, czyli witamina A, jest jednym z najskuteczniejszych składników przeciwstarzeniowych. Pobudza produkcję kolagenu, poprawia elastyczność skóry i redukuje zmarszczki. Należy jednak pamiętać, że retinol może powodować podrażnienia, dlatego warto zacząć od produktów o niższym stężeniu.

Suplementacja

• Kwasy tłuszczowe Omega-3: Suplementy z kwasami Omega-3 mogą pomóc poprawić stan skóry, wspomagając jej nawilżenie i elastyczność.

• Witamina E i C: Te witaminy mają właściwości antyoksydacyjne, które pomagają w walce z wolnymi rodnikami i procesami starzenia. Witamina C wspomaga także produkcję kolagenu.

Zbilansowana dieta
Dieta bogata w przeciwutleniacze (owoce jagodowe, warzywa), witaminy A, C, E, a także białka (dla regeneracji skóry) może znacząco poprawić kondycję skóry. Warto również zadbać o odpowiednią ilość wody, aby skóra była dobrze nawodniona.

Zabiegi medycyny estetycznej
W przypadku bardziej zaawansowanych zmian skórnych warto rozważyć zabiegi medycyny estetycznej, takie jak peelingi chemiczne, mezoterapię igłową i mikroigłową, zastosowanie stymulatorów tkankowych oraz m.in. zabiegi z użyciem laserów. Pomagają one w usunięciu martwego naskórka, redukcji przebarwień i poprawie jakości skóry.

Regularne ćwiczenia fizyczne
Aktywność fizyczna poprawia krążenie, co sprzyja dotlenieniu skóry i dostarczeniu jej składników odżywczych. Regularne ćwiczenia wspierają także produkcję kolagenu i elastyny, co wpływa na jędrność skóry.

Zmiany skórne związane z menopauzą to naturalny proces, który może budzić niepokój. Jednak dzięki odpowiedniej pielęgnacji, zdrowej diecie, aktywności fizycznej i odpowiedniemu leczeniu dermatologicznemu oraz zabiegom z zakresu medycyny estetycznej, można zminimalizować ich wpływ na wygląd skóry. 

REFERENCJE: 

1. Kamp E, Ashraf M, Musbahi E, DeGiovanni C. Menopause, skin and common dermatoses. Part 2: skin disorders. Clin Exp Dermatol. 2022 Dec;47(12):2117-2122. doi: 10.1111/ced.15308. Epub 2022 Oct 26. PMID: 35727900; PMCID: PMC10092853.
2. Nair PA. Dermatosis associated with menopause. J Midlife Health. 2014 Oct;5(4):168-75. doi: 10.4103/0976-7800.145152. PMID: 25540566; PMCID: PMC4264279.
3. https://www.aad.org/public/everyday-care/skin-care-secrets/anti-aging/skin-care-during-menopause
4. Bravo, B.; Penedo, L.; Carvalho, R.; Dal Vesco, C.; Calomeni, M.; Gapanowicz, D.; Kemen, E.; Paes, R.; Renke, G. Dermatological Changes during Menopause and HRT: What to Expect? Cosmetics 2024, 11, 9. https://doi.org/10.3390/cosmetics11010009