Magdalena Januszczak💊 Czy hormonalna terapia zastępcza stosowana wśród kobiet w okresie menopauzy zwiększa ryzyko raka piersi? Jest to temat, delikatnie ujmując, owiany wieloma wątpliwościami i kontrowersjami. Postaram się jednak, w oparciu o najświeższe publikacje, badania i wytyczne, przedstawić ten temat jak najbardziej obiektywnie.
🎀 Indywidualne czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi to m.in.:
▪️ Historia raka piersi w rodzinie (kilkoro krewnych I stopnia z rakiem piersi lub krewni dotknięci rakiem piersi w młodym wieku) bez dowodów na mutację BRCA
▪️ Posiadanie mutacji genów BRCA1 lub BRCA2,
▪️ Styl życia (np. otyłość, brak aktywności fizycznej),
▪️ Palenie papierosów
U kobiet w okresie okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym z objawami menopauzy i/lub czynnikami ryzyka osteoporozy wymagającymi HTZ indywidualne ryzyko raka piersi można ocenić za pomocą specjalnych kalkulatorów. U większości kobiet ryzyko raka piersi w ciągu 5 lat jest niskie, a HTZ jest bezpieczną opcją terapetyczną.
⛔ HTZ należy przepisywać ostrożnie kobietom z grupy średniego ryzyka i nie należy go przepisywać kobietom z wysokim ryzykiem raka piersi.
💊 Rodzaj terapii:
- Terapia estrogenowo-progesteronowa (połączenie estrogenów i progestagenów) jest najbardziej powiązana z ryzykiem rozwoju raka piersi. Badania wykazują, że stosowanie tej formy HTZ przez ponad 3–5 lat może zwiększać ryzyko raka piersi, a ryzyko wzrasta z czasem jej stosowania.
- Terapia estrogenowa (stosowana samodzielnie, zwykle u kobiet po usunięciu macicy) wiąże się z mniejszym ryzykiem raka piersi niż terapia estrogenowo-progesteronowa, a niektóre badania wskazują, że w przypadku krótkotrwałego stosowania (np. do 5 lat), ryzyko jest minimalne lub nawet nie występuje.
⏰ Czas stosowania terapii: ryzyko raka piersi wzrasta wraz z czasem trwania HTZ. Krótkotrwałe stosowanie (zwykle poniżej 5 lat) wiąże się z mniejszym ryzykiem, ale długotrwałe stosowanie (powyżej 5 lat) znacznie zwiększa ryzyko. Po zakończeniu HTZ ryzyko stopniowo spada, ale może utrzymywać się przez kilka lat.
Hormonalna terapia zastępcza może zwiększać ryzyko raka piersi, zwłaszcza jeśli jest stosowana przez dłuższy czas i zawiera zarówno estrogeny, jak i progesteron. Z tego powodu decyzja o rozpoczęciu HTZ powinna być dobrze przemyślana, uwzględniając korzyści (np. zmniejszenie objawów menopauzy) i ryzyko zdrowotne. Zaleca się regularne konsultacje z lekarzem oraz przeprowadzanie badań kontrolnych w trakcie stosowania terapii.
REFERENCJE:
- Rozenberg S, Di Pietrantonio V, Vandromme J, Gilles C. Menopausal hormone therapy and breast cancer risk. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2021 Dec;35(6):101577. doi: 10.1016/j.beem.2021.101577. Epub 2021 Sep 10. PMID: 34535397.
- Gompel A. Hormones et cancers du sein [Hormone and breast cancer]. Presse Med. 2019 Oct;48(10):1085-1091. French. doi: 10.1016/j.lpm.2019.09.021. Epub 2019 Oct 26. PMID: 31662219.
- https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/menopauza/262054,menopauza
- https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/download/12197/10075
dr_strus
Magdalena Januszczak
