Jak leczyć infekcje górnych dróg oddechowych w ciąży?

Infekcje górnych dróg oddechowych, są jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza. Aktualnie, jesteśmy w czasie wzmożonej zachorowalności na infekcje górnych dróg oddechowych, w tym m.in. grypę, RSV oraz COVID. Biorąc pod uwagę zmiany, które zachodzą w organizmie kobiety podczas ciąży – przyszłe mamy są znacząco narażone na infekcje dróg oddechowych. Te z kolei mogą prowadzić do szeregu powikłań wpływających zarówno na zdrowie przyszłej mamy, jak i przebieg ciąży oraz zdrowie dziecka.

Wśród zakażeń górnych dróg oddechowych należy wymienić zapalenie gardła i migdałków, ucha środkowego, zatok przynosowych, nagłośni i krtani. Przyczyną zakażeń występujących w tym odcinku dróg oddechowych są głównie wirusy oddechowe (aż 50 – 90% przypadków).

W większości przypadków zaleca się obserwację ciężarnej, jednak to czas od wystąpienia objawów często decyduje o włączeniu ewentualnego celowanego leczenia, jeśli mamy do czynienia z infekcją wywołaną np. przez wirusa grypy A (!). 

• Od 10 stycznia 2023 roku przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej mogą wykonywać refundowane przez NFZ tzw. testy combo. To testy typu “3 w 1”, które wskazują na zakażenie grypą (typu A lub B), koronawirusem lub wirusem RSV.
• W przypadku GRYPY lekiem z wyboru jest oseltamiwir. Włączamy go do leczenia w ciągu 48 h od wystąpienia pierwszych objawów, kobiety w ciąży jak najbardziej mogą ten lek przyjmować i dowiedziono, że znacząco zmniejsza prawdopodobieństwo ciężkiego przebiegu infekcji oraz groźnych dla przebiegu ciąży powikłań pogrypowych

Co można zrobić, aby ustrzec się przed infekcją dróg oddechowych? 

• Unikać skupisk dużej ilości osób w okresie infekcyjnym. Unikać zatłoczonych, zamkniętych pomieszczeń (komunikacja miejska, sklepy i galerie handlowe, koncerty itp.)
• Zadbać o prawidłową jakość i higienę snu: 6-8 h snu, regularne wietrzenie sypialni, spanie na wygodnym, odpowiednim materacu.
• Jak najczęściej myć ręce.
• Nie przebywać w bliskim kontakcie z osobami chorymi. 
• Zadbać o aktywność fizyczną na świeżym powietrzu.
• Prowadzić zdrową dietę, bogatą w antyoksydanty oraz tzw. superfoods: kiszonki, nasiona, orzechy, kolorowe warzywa. 
• Starać się nie dotykać twarzy (m.in. oczy, ust, nosa) brudnymi rękami (dotykanie klamek, pieniędzy, poręczy). 

Zmiany hormonalne w ciele kobiety ciężarnej (zwiększona produkcja progesteronu i estrogenu) powodują obrzęk śluzówki, w tym – śluzówki nosa, przez co może występować katar. Jeśli katar nie jest wywołany infekcją, to będzie towarzyszył ciężarnej do końca ciąży i ustąpi ok. 2 tygodnie po porodzie.

Co pomoże złagodzić objawy infekcji układu oddechowego w ciąży? 

• Nawodnienie. Picie odpowiedniej ilości wody (min. 2,5 l) w ciąży wspomaga regenerację organizmu oraz zapewnia nawilżenie błon śluzowych (w tym gardła, nosa), co zmniejsza dyskomfort podczas infekcji.
• Paracetamol. Traktuje się go jako bezpieczny lek w ciąży w razie gorączki podczas infekcji. Dopuszczony do stosowania przez kobiety ciężarne od 4 miesiąca, a także – u mam karmiących. Działa przeciwbólowo oraz przeciwgorączkowo, a nie zawiera komponenty przeciwzapalnej. 
• Siemię lniane. Zaparzone siemię lniane stanowi alternatywę dla ziołowych tabletek na ból gardła (m.in. z ekstraktami z szałwii i/lub tymianku, których należy unikać w ciąży). Łagodzi podrażnienia związane ze stanem zapalnym gardła. 
• Nawilżacz powietrza. Wilgotne powietrze sprawia, że zawartym w nim substancjom drażniącym ciężej jest dostać się do dróg oddechowych człowieka. 

Inhalacje. Nebulizacje z roztworu soli fizjologicznej mogą pomóc w upłynnieniu zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny, co ułatwia jej ewakuację na zewnątrz oraz przyspiesza proces zdrowienia.

A co jeśli okaże się, że nasza infekcja ma podłoże bakteryjne? Tutaj lekarze wprowadzają odpowiednią antybiotykoterapię. 

Należy pamiętać, że wśród antybiotyków: 

• Penicyliny i cefalosporyny są zaliczane do kategorii B – należą do leków bezpiecznych we wszystkich okresach ciąży. 
• Aminoglikozydy, fluorochinolony, tetracykliny w przebiegu całej ciąży oraz kotrimoksazol w I i III trymestrze ciąży są bezwzględnie przeciwwskazane ze względu na właściwości teratogenne. 
• Makrolidami o stosunkowo dobrym profilu bezpieczeństwa w ciąży są erytromycyna, spiramycyna i azytromycyna (kategoria B). Stosowanie klarytromycyny (kategoria C) jest w ciąży przeciwwskazane.