Cart 0
Ciąża to czas ogromnych zmian. Większość z nich jest naturalna i fizjologiczna, ale niektóre mogą sygnalizować, że organizm potrzebuje szczególnej uwagi. Jednym z najważniejszych powikłań, o których warto mówić głośno, jest stan przedrzucawkowy, znany również jako preeklampsja.
To zjawisko częstsze, niż mogłoby się wydawać — ale co najważniejsze, dziś mamy narzędzia, które pozwalają je wykrywać wcześnie i skutecznie prowadzić. Kluczem są świadomość, profilaktyka oraz regularna opieka medyczna.
Czym właściwie jest stan przedrzucawkowy?
Preeklampsja to powikłanie ciąży, które zwykle pojawia się po 20. tygodniu, choć może wystąpić również w połogu. Charakteryzuje się połączeniem:
- nadciśnienia tętniczego,
- objawów uszkodzenia narządów, takich jak wątroba, nerki czy układ krzepnięcia.
Może rozwijać się skrycie — dlatego tak ważne jest, by jej nie lekceważyć i reagować na wczesne sygnały.
Badania przesiewowe w I trymestrze — przełom w profilaktyce
Dzisiejsza medycyna oferuje bardzo skuteczne narzędzia prewencji. Już w I trymestrze ciąży możliwe jest wykonanie badań przesiewowych, które pozwalają precyzyjnie ocenić ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego i — co najważniejsze — wdrożyć właściwe postępowanie.
Badanie łączy:
✔️ Czynniki kliniczne — historię pacjentki
✔️ Pomiar średniego ciśnienia tętniczego (MAP)
✔️ USG z oceną przepływów w tętnicach macicznych (wskaźnik pulsacji)
✔️ Oznaczenie biomarkerów, w tym PLGF
To kompleksowe podejście umożliwia identyfikację pacjentek wysokiego ryzyka i wczesne wdrożenie profilaktyki, co realnie obniża ryzyko wystąpienia ciężkiej postaci preeklampsji.
Czynniki ryzyka stanu przedrzucawkowego
Wystąpienie stanu przedrzucawkowego jest bardziej prawdopodobne u kobiet z określonymi cechami klinicznymi. Znajomość tych czynników pomaga ocenić ryzyko i zaplanować indywidualną opiekę już na początku ciąży.
Umiarkowane ryzyko:
- pierwsza ciąża
- wiek matki > 40 lat
- odstęp między ciążami > 10 lat
- BMI > 35 (sprzed ciąży)
- obciążony wywiad rodzinny (matka lub siostra z preeklampsją)
- ciąża wielopłodowa
Wysokie ryzyko:
- nadciśnienie tętnicze w poprzedniej ciąży
- przewlekła choroba nerek
- toczeń układowy
- zespół antyfosfolipidowy
- cukrzyca typu 1 lub 2
- nadciśnienie przewlekłe
Każdy z tych czynników nie oznacza jeszcze choroby — ale pozwala zaplanować opiekę tak, aby chronić zdrowie mamy i dziecka.
Objawy, których nie wolno lekceważyć
Niektóre symptomy mogą sugerować, że organizm zaczyna reagować nieprawidłowo:
- nawracające bóle głowy
- zaburzenia widzenia
- ból w nadbrzuszu, zwłaszcza po prawej stronie
- gwałtowne obrzęki
- ograniczenie ilości oddawanego moczu
- podwyższone ciśnienie tętnicze
W razie niepokojących objawów warto skontaktować się z lekarzem — szybkość reakcji ma ogromne znaczenie.
Profilaktyka — co możesz zrobić?
Choć nie na wszystko mamy wpływ, istnieją elementy, które realnie poprawiają bezpieczeństwo ciąży:
🔹 regularne pomiary ciśnienia
🔹 utrzymanie prawidłowej masy ciała
🔹 dieta bogata w wartości odżywcze
🔹 umiarkowana aktywność fizyczna
🔹 systematyczne wykonywanie badań i wizyt kontrolnych
W przypadku nieprawidłowych wyników badań przesiewowych — istnieją konkretne metody zmniejszające ryzyko wystąpienia preeklampsji.
Gdy preeklampsja się pojawi
Łagodna forma
Wymaga częstszego monitorowania ciśnienia, badań laboratoryjnych oraz kontroli dobrostanu płodu.
Ciężka forma
To stan wymagający hospitalizacji. Stosuje się leczenie nadciśnienia, monitorowanie funkcji narządów i ocenę momentu, w którym najbezpieczniejsze będzie zakończenie ciąży.
Co po porodzie?
Choć objawy zwykle ustępują po rozwiązaniu, kobieta, która przeszła preeklampsję, powinna:
- monitorować ciśnienie
- kontrolować funkcję nerek i wątroby
- zadbać o profilaktykę chorób sercowo-naczyniowych
Przebyta preeklampsja to ważna informacja na przyszłość — zarówno dla ginekologa, jak i kardiologa.
Podsumowanie
Stan przedrzucawkowy to nie choroba, z którą jesteśmy bezradni. Wręcz przeciwnie — dzięki diagnostyce I trymestru, nowoczesnym narzędziom oceny ryzyka i odpowiedniej opiece, preeklampsję można wcześnie wykryć, monitorować i skutecznie prowadzić.
Świadomość ratuje zdrowie. Profilaktyka ratuje życie.
