Makrosomia płodu – kiedy decyduję o cięciu cesarskim i dlaczego to ważne dla zdrowia mamy i dziecka

Makrosomia płodu to jeden z najczęstszych powodów, dla których rekomenduję zakończenie ciąży drogą cięcia cesarskiego. W tym artykule wyjaśniam, czym dokładnie jest makrosomia, jakie są jej przyczyny, jakie niesie ryzyko i kiedy według obowiązujących wytycznych warto rozważyć cesarskie cięcie.

Czym jest makrosomia płodu?

Makrosomia to sytuacja, w której masa płodu przekracza ustalone normy względem wieku ciążowego. Czyli:

• Szacowana masa płodu przekracza 90. percentyl dla danego tygodnia ciąży
  lub
• Przewidywana masa płodu wynosi 4000–4500 g, niezależnie od wieku ciążowego.

Granice te mogą się różnić w zależności od płci dziecka, czynników genetycznych, etnicznych i ogólnego stanu zdrowia pacjentki.

‼️ Makrosomia może dotyczyć nawet 1 na 5 ciąż na świecie.

Skąd się bierze makrosomia?

Najczęstsze przyczyny, z którymi spotykam się w codziennej praktyce, to:

• cukrzyca ciążowa lub cukrzyca typu 1/2,
• nadwaga lub otyłość matki,
• makrosomia w poprzednich ciążach,
• wiek matki powyżej 35 lat.

W grę wchodzą również czynniki genetyczne, liczne ciąże czy zaburzenia hormonalne.

Dlaczego to tak ważne?

Zbyt duża masa płodu to nie tylko wyzwanie przy porodzie siłami natury — to także zwiększone ryzyko komplikacji:

• dystocji barkowej (zatrzymania barków dziecka w kanale rodnym),
• urazów noworodka i matki,
• uszkodzenia kanału rodnego,
• krwotoku poporodowego,
• zakażenia połogowego,
• hipoglikemii i zaburzeń oddychania u dziecka,
• niedotlenienia wewnątrzmacicznego.

Zdarza się również, że dzieci urodzone z makrosomią w przyszłości są bardziej narażone na otyłość, nadciśnienie i cukrzycę typu 2.

Kiedy warto rozważyć cięcie cesarskie?

Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami, cięcie cesarskie rozważamy, gdy szacowana masa płodu wynosi:

• ≥ 4500 g – u pacjentek bez cukrzycy,
• ≥ 4250 g – u pacjentek z cukrzycą,
• ≥ 4000 g – u pacjentek po wcześniejszym cięciu cesarskim.

Jeśli podczas wcześniejszego porodu doszło do dystocji barkowej, a obecnie masa płodu jest porównywalna lub większa, to również może być wskazanie do cesarskiego cięcia.

Warto pamiętać, że nawet bardzo dokładne badania USG nie są w stanie ze 100% pewnością oszacować masy dziecka – dlatego decyzję podejmuję indywidualnie, analizując cały obraz kliniczny.

Czy da się zapobiec makrosomii?

W wielu przypadkach – tak. Kluczowe jest:

• utrzymywanie prawidłowej masy ciała w ciąży,
• zdrowa dieta,
• regularna, dostosowana aktywność fizyczna,
• skuteczne leczenie cukrzycy w ciąży,
• systematyczne wizyty kontrolne i badania USG.

Przy podejrzeniu makrosomii, warto rozważyć wcześniejsze wywołanie porodu siłami natury, aby ograniczyć dalszy przyrost masy płodu i zmniejszyć ryzyko powikłań.

Podsumowanie

Makrosomia płodu to poważny czynnik ryzyka, który może mieć wpływ zarówno na przebieg porodu, jak i zdrowie mamy oraz dziecka. Dzięki coraz lepszej diagnostyce można szybciej identyfikować takie przypadki i podejmować decyzje, które zwiększają bezpieczeństwo porodu.

Jeśli jesteś w ciąży i usłyszałaś podejrzenie makrosomii, pamiętaj – każda sytuacja jest inna. Podczas wizyty wspólnie przeanalizujemy wszystkie za i przeciw, by wybrać najlepsze możliwe rozwiązanie.