Anemia w ciąży – przyczyny, objawy, zapobieganie i leczenie
Anemia w ciąży to jedna z najczęstszych dolegliwości zdrowotnych, z jaką spotykają się przyszłe mamy. Może wpływać zarówno na zdrowie kobiety, jak i rozwój płodu. Wyjaśnijmy, czym jest anemia w ciąży, jakie są jej przyczyny i objawy, jak można jej zapobiegać oraz jak wygląda leczenie tej dolegliwości.
Czym jest anemia w ciąży?
Anemia to stan, w którym liczba czerwonych krwinek (erytrocytów) lub poziom hemoglobiny we krwi jest zbyt niski, aby zapewnić odpowiednie dotlenienie organizmu. W ciąży zapotrzebowanie na żelazo i inne składniki odżywcze wzrasta, ponieważ krew matki musi zaopatrzyć w tlen nie tylko jej organizm, ale również rozwijające się dziecko.
Patofizjologia anemii w ciąży
Podczas ciąży dochodzi do zwiększenia objętości osocza o około 50%, co powoduje tzw. fizjologiczną hemodilucję – zmniejszenie stężenia hemoglobiny. Jeśli jednak rezerwy żelaza w organizmie kobiety są niewystarczające, pojawia się anemia, najczęściej w postaci niedokrwistości z niedoboru żelaza (anemia mikrocytarna). W rzadkich przypadkach przyczyną może być niedobór kwasu foliowego, witaminy B12 lub choroby przewlekłe.
Objawy anemii w ciąży
Objawy anemii mogą być subtelne i łatwe do przeoczenia, dlatego tak ważne są regularne badania krwi w trakcie ciąży. Do najczęstszych objawów należą:
- zmęczenie i osłabienie,
- bladość skóry i błon śluzowych,
- duszność, szczególnie przy wysiłku,
- zawroty głowy,
- łamliwość paznokci i wypadanie włosów,
- przyspieszone bicie serca (tachykardia).
Jak zapobiegać anemii w ciąży?
Zapobieganie anemii opiera się głównie na odpowiedniej diecie oraz regularnych badaniach kontrolnych. Oto kilka kluczowych zaleceń:
- Zbilansowana dieta bogata w żelazo
Produkty bogate w żelazo hemowe (łatwiej przyswajalne): czerwone mięso, podroby, ryby.
Produkty roślinne (żelazo niehemowe): szpinak, soczewica, fasola, nasiona dyni.
- Suplementacja żelaza
W przypadku stwierdzonego niedoboru lekarz może zalecić suplementację żelaza. Ważne, aby suplementy były dobrane indywidualnie, ponieważ nadmiar żelaza może powodować skutki uboczne, takie jak zaparcia czy bóle brzucha. - Witamina C dla lepszej przyswajalności żelaza
Witamina C wspomaga wchłanianie żelaza, dlatego warto łączyć produkty bogate w żelazo z owocami cytrusowymi, papryką czy sokiem pomarańczowym. - Unikanie produktów utrudniających wchłanianie żelaza
Ogranicz spożycie kawy, herbaty i produktów bogatych w wapń w posiłkach zawierających żelazo. - Regularne badania krwi
Regularne oznaczanie poziomu m.in. hemoglobiny, żelaza i ferrytyny pozwala na wczesne wykrycie niedoborów i podjęcie działań.
Leczenie anemii w ciąży
Leczenie anemii zależy od jej przyczyny oraz stopnia zaawansowania. W większości przypadków wystarcza suplementacja żelaza w dawkach terapeutycznych (zalecanych przez lekarza). Jeśli anemia wynika z niedoboru kwasu foliowego lub witaminy B12, konieczna będzie dodatkowa suplementacja.
W ciężkich przypadkach, takich jak anemia wymagająca natychmiastowej interwencji, może być konieczne przetoczenie krwi lub podanie żelaza dożylnie.
Dlaczego leczenie anemii w ciąży jest tak ważne?
Nieleczona anemia może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak:
- przedwczesny poród,
- niska masa urodzeniowa noworodka,
- zahamowanie wzrostu płodu,
- zwiększone ryzyko zakażeń poporodowych u matki.
Anemia w ciąży to problem, któremu można skutecznie zapobiegać i leczyć. Kluczem do sukcesu jest wczesne wykrycie i odpowiednia profilaktyka. Pamiętaj, aby regularnie konsultować się z lekarzem i stosować zalecenia dotyczące diety oraz suplementacji.
Dbając o zdrowie w ciąży, dbasz nie tylko o siebie, ale także o prawidłowy rozwój swojego dziecka. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące swojego stanu zdrowia, nie zwlekaj – skontaktuj się z lekarzem ginekologiem.
REFERENCJE:
- https://podyplomie.pl/medycyna/36030,niedokrwistosc-u-kobiet-w-ciazy?srsltid=AfmBOoqxc6–7QaM48acp5yF5Hxy9d8d4zOnHLjO1j78ls21c7egir3C
- https://www.forumginekologii.pl/artykul/niedobory-zelaza-u-ciezarnych
- Means RT. Iron Deficiency and Iron Deficiency Anemia: Implications and Impact in Pregnancy, Fetal Development, and Early Childhood Parameters. Nutrients. 2020 Feb 11;12(2):447. doi: 10.3390/nu12020447. PMID: 32053933; PMCID: PMC7071168.