DEPRESJA W CIĄŻY

🤰🏻 Depresja prenatalna: Wyzwanie dla zdrowia psychicznego w czasie ciąży

Depresja prenatalna, czyli depresja występująca w okresie ciąży, jest poważnym, ale często niezauważanym problemem zdrowia psychicznego. Choć wielu kojarzy depresję głównie z okresem po porodzie (depresja poporodowa), to depresja prenatalna stanowi równie istotny problem, który wymaga szybkiej diagnozy oraz odpowiedniego leczenia.

🤰🏻 Czym jest depresja prenatalna?

Depresja prenatalna to stan, w którym kobieta w ciąży doświadcza objawów depresyjnych, które mają wpływ na jej codzienne funkcjonowanie i ogólne samopoczucie. Może wystąpić w każdym etapie ciąży – od pierwszego do trzeciego trymestru. Choć zmiany hormonalne i fizjologiczne zachodzące w tym okresie mogą wpływać na samopoczucie, depresja prenatalna to coś więcej niż tylko przejściowe wahania nastroju związane z ciążą. Jest to poważne zaburzenie, które wymaga uwagi i interwencji.

Szacuje się, że depresja prenatalna dotyka około 10-20% kobiet w ciąży. W zależności od źródeł, liczba ta może sięgać nawet 25% w populacjach o wyższym ryzyku. Ponadto, kobiety, które miały wcześniej epizody depresyjne, są bardziej narażone na rozwój depresji prenatalnej.

🤰🏻 Objawy depresji prenatalnej mogą być subtelne i łatwo mylone z naturalnymi trudnościami, które towarzyszą ciąży, dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza. Do najczęstszych objawów należą:

– Zmiany nastroju: uczucie przygnębienia, smutku, niepokoju, lęku lub drażliwości.

– Zaburzenia snu: trudności z zasypianiem, częste wybudzanie się w nocy, nadmierna senność w ciągu dnia.

– Zmniejszenie apetytu lub przeciwnie – objadanie się.

– Zmniejszenie energii i zmęczenie: przewlekłe zmęczenie, brak sił do wykonywania codziennych czynności.

– Problemy z koncentracją i pamięcią: trudności w skupieniu uwagi, zapominanie o codziennych sprawach.

– Poczucie bezwartościowości: obniżona samoocena, poczucie winy, myśli o braku zdolności do bycia dobrym rodzicem.

– Bóle ciała: bóle głowy, bóle mięśni, napięcie.

– Lęk i obawy: nadmierna troska o zdrowie dziecka lub lęk przed porodem.

🤰🏻 Warto pamiętać, że depresja prenatalna może także manifestować się w postaci nieoczekiwanych zmian w zachowaniu, które wcześniej były nietypowe dla kobiety, np. unikanie kontaktów społecznych, wycofanie się z życia zawodowego i towarzyskiego.

🤰🏻 Depresja prenatalna może prowadzić do poważnych konsekwencji nie tylko dla matki, ale także dla rozwijającego się dziecka. Kobieta z depresją prenatalną może mieć trudności w utrzymaniu zdrowych nawyków, co może wpływać na dietę, aktywność fizyczną czy stosowanie się do zaleceń lekarskich. Ponadto, depresja w czasie ciąży zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu, niskiej wagi urodzeniowej dziecka oraz zaburzeń rozwoju emocjonalnego i poznawczego dziecka w późniejszych latach życia.

🤰🏻 Przyczyny depresji prenatalnej są złożone i obejmują czynniki biologiczne, psychiczne oraz społeczne. Do najczęstszych należą:

▪️ Zmiany hormonalne: W ciąży dochodzi do gwałtownych zmian poziomu hormonów, zwłaszcza estrogenów i progesteronu, które mogą wpłynąć na nastrój i samopoczucie.

▪️ Genetyka: Historia depresji w rodzinie zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzenia w ciąży.

▪️ Czynniki stresowe: Problemy w życiu osobistym, finansowe, lęki związane z porodem, wcześniejsze straty ciążowe lub traumatyczne przeżycia mogą nasilać objawy depresji.

▪️ Brak wsparcia społecznego: Niedostateczne wsparcie ze strony partnera, rodziny lub przyjaciół może prowadzić do poczucia osamotnienia i pogłębiać depresję.

🤰🏻 Depresja prenatalna wymaga profesjonalnego leczenia, które może obejmować różne formy terapii. Jak możemy radzić sobie z tym zaburzeniem?:

▪️ Psychoterapia: Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest uznawana za jedną z najskuteczniejszych metod leczenia depresji w czasie ciąży. Może pomóc w radzeniu sobie z negatywnymi myślami, lękami i stresującymi sytuacjami.

▪️ Leki: W niektórych przypadkach, zwłaszcza w przypadkach cięższej depresji, lekarz może zdecydować o stosowaniu leków przeciwdepresyjnych. Wybór odpowiedniego leku jest kluczowy, aby zminimalizować ryzyko dla zdrowia matki i dziecka.

▪️ Wsparcie społeczne: Współpraca z partnerem, rodziną i przyjaciółmi jest niezwykle ważna. Dobre relacje społeczne mogą pomóc w łagodzeniu stresu i poprawie samopoczucia.

▪️ Aktywność fizyczna: Regularne, łagodne ćwiczenia, takie jak spacery, joga czy pływanie, mogą pomóc w poprawie nastroju i redukcji lęku.

▪️ Techniki relaksacyjne: Medytacja, głębokie oddychanie i inne techniki relaksacyjne mogą pomóc w redukcji napięcia i stresu.

▪️ Zadbanie o zdrowie fizyczne: Warto zadbać o odpowiednią dietę, nawodnienie i regularny sen. Zdrowie fizyczne ma bezpośredni wpływ na stan psychiczny.

🤰🏻 Depresja prenatalna to poważne zaburzenie, które może mieć wpływ na zdrowie matki i dziecka. Dlatego tak ważne jest, aby lekarze, w tym ginekologowie, byli świadomi jej objawów i odpowiednio reagowali, oferując pacjentkom kompleksową opiekę. Wczesna diagnoza, wsparcie psychiczne oraz leczenie mogą znacznie poprawić jakość życia kobiety w ciąży i przyczynić się do lepszych wyników zarówno dla matki, jak i dla dziecka. 

Pamiętajmy, że zdrowie psychiczne w czasie ciąży nie jest mniej ważne niż zdrowie fizyczne – obydwa te aspekty muszą być traktowane równie poważnie, aby zapewnić jak najlepszy start w życie zarówno matce, jak i jej dziecku.

REFERENCJE: 

1. Rollè L, Giordano M, Santoniccolo F, Trombetta T. Prenatal Attachment and Perinatal Depression: A Systematic Review. Int J Environ Res Public Health. 2020 Apr 12;17(8):2644. doi: 10.3390/ijerph17082644. PMID: 32290590; PMCID: PMC7216181
2. https://pulsmedycyny.pl/medycyna/psychologia-i-psychiatria/leki-psychotropowe-a-ciaza-prof-samochowiec-o-korzysciach-i-ryzykach/
3. Davalos DB, Yadon CA, Tregellas HC. Untreated prenatal maternal depression and the potential risks to offspring: a review. Arch Womens Ment Health. 2012 Feb;15(1):1-14. doi: 10.1007/s00737-011-0251-1. Epub 2012 Jan 4. PMID: 22215285.
4. Pearlstein T. Depression during Pregnancy. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol. 2015 Jul;29(5):754-64. doi: 10.1016/j.bpobgyn.2015.04.004. Epub 2015 Apr 17. PMID: 25976080.