Magdalena JanuszczakCiąża wymaga zbilansowanej diety oraz zwiększonego spożycia makro- i mikroelementów, w związku z tym stwarza wyjątkową okazję do nabycia nawyków dietetycznych korzystnych dla zdrowia płodu. Zgodnie z teorią „wczesnego programowania życia” czynniki środowiskowe i styl życia w czasie ciąży determinują ryzyko rozwoju chorób przewlekłych w późniejszym życiu, a także wpływają na zdrowie potomstwa przez całe życie.
W ostatnich latach na całym świecie wzrosła popularność diety wegetariańskiej i diety wegańskiej, zgodnie z wiedzą, że mogą one zapobiegać chorobie niedokrwiennej serca, nowotworom i cukrzycy typu 2. Chociaż diety roślinne są obarczone ryzykiem niedoborów składników odżywczych, takich jak: białko, żelazo, witamina D, wapń, jod, kwasy omega-3 i witamina B12, dostępne dowody wskazują, że dobrze zaplanowane diety wegetariańskie i wegańskie mogą być uważane za bezpieczne w czasie ciąży i laktację, ale wymagają one dużej świadomości zrównoważonego spożycia kluczowych składników odżywczych. Aby uniknąć niedożywienia matki i w konsekwencji zaburzenia wzrostu płodu, konieczne jest zaprojektowanie interwencji żywieniowej przed ciążą.
Dieta wegetariańska i wegańska mogą być bezpieczne w ciąży, o ile są odpowiednio zbilansowane i przemyślane. Ważne jest, aby zapewnić sobie i dziecku wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Oto kilka kluczowych kwestii do rozważenia:
🫘 Białko: upewnij się, że spożywasz wystarczające ilości białka z roślin, takich jak rośliny strączkowe, orzechy, nasiona i produkty sojowe.
🥬 Żelazo: Roślinne źródła żelaza (np. soczewica, szpinak, tofu) mogą być trudniej przyswajalne niż żelazo z mięsa. Warto jeść je z produktami bogatymi w witaminę C, aby zwiększyć wchłanianie.
💊Witamina B12: jest kluczowa, a jej główne źródło to produkty zwierzęce. W diecie wegańskiej warto rozważyć suplementację lub wybór wzbogaconych produktów.
🫒Kwasy omega-3: możesz je znaleźć w siemieniu lnianym, nasionach chia czy orzechach włoskich, ale w przypadku diety wegańskiej warto rozważyć suplementy algowe.
🌞 Witamina D: warto zadbać o jej odpowiednią podaż, szczególnie biorąc pod uwagę jak wiele osób w społeczeństwie boryka się z jej niedoborem. Należy jednak pamiętać, aby supmementację witaminy D dostosować do wyników badań laboratoryjnych z krwi Pacjentki.
🌰 Cynk i wapń: Te minerały są również ważne i można je znaleźć w roślinach strączkowych, orzechach, nasionach oraz produktach wzbogaconych.
Zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem przed wprowadzeniem jakichkolwiek znaczących zmian w diecie w czasie ciąży, aby mieć pewność, że spełnia ona wszystkie potrzeby zdrowotne.
REFERENCJE:
- Sebastiani G, Herranz Barbero A, Borrás-Novell C, Alsina Casanova M, Aldecoa-Bilbao V, Andreu-Fernández V, Pascual Tutusaus M, Ferrero Martínez S, Gómez Roig MD, García-Algar O. The Effects of Vegetarian and Vegan Diet during Pregnancy on the Health of Mothers and Offspring. Nutrients. 2019 Mar 6;11(3):557. doi: 10.3390/nu11030557. PMID: 30845641; PMCID: PMC6470702.
- Piccoli GB, Clari R, Vigotti FN, Leone F, Attini R, Cabiddu G, Mauro G, Castelluccia N, Colombi N, Capizzi I, Pani A, Todros T, Avagnina P. Vegan-vegetarian diets in pregnancy: danger or panacea? A systematic narrative review. BJOG. 2015 Apr;122(5):623-33. doi: 10.1111/1471-0528.13280. Epub 2015 Jan 20. PMID: 25600902.
- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/zdrowe_diety/344862,dieta-weganska-czym-jest-weganizm
- https://ncez.pzh.gov.pl/ciaza-i-macierzynstwo/dieta-weganska-w-okresie-ciazy/
dr_strus
Magdalena Januszczak
