DIETA ŁAGODZĄCA MENOPAUZĘ

Czy dieta może mieć znaczący wpływ na moment rozpoczęcia oraz przebieg menopauzy? Czy w trakcie menopauzy oraz tuż po niej mamy większą skłonność do nadwagi lub otyłości? Porozmawiajmy o tym w dzisiaj!

Niektóre publikacje naukowe oraz literatura wykazują, że… 

🥬 większe spożycie zielonych i żółtych warzyw powiązano z wcześniejszym wiekiem wystąpienia naturalnej menopauzy

🥬 niskie spożycie alkoholu wiązało się z późniejszym wystąpieniem naturalnej menopauzy

🥬 wysokie spożycie niektórych produktów mlecznych, takich jak mleko o niskiej zawartości tłuszczu, było powiązane z późniejszym wystąpieniem naturalnej menopauzy

🥬 dieta wegetariańska może wiązać się z wczesnym wystąpieniem naturalnej menopauzy

W okresie przejściowym menopauzy pojawiają się różne zaburzenia metabolizmu lipidów spowodowane zmianami hormonalnymi, mogą one prowadzić do rozwoju zespołu metabolicznego, w tym chorób układu krążenia i cukrzycy typu 2. 

Rozregulowanie metabolizmu lipidów wpływa na masę tkanki tłuszczowej, masę beztłuszczową, metabolizm kwasów tłuszczowych i różne aspekty metabolizmu energetycznego, takie jak podstawowy współczynnik metaboliczny, otyłość i otyłość.

Co więcej, menopauza wiąże się również ze zmianami w poziomie różnych lipidów krążących we krwi, takich jak lipoproteiny, apolipoproteiny, lipoproteiny o małej gęstości (LDL), lipoproteiny o dużej gęstości (HDL) i triacyloglicerol (TG). Zmiany w metabolizmie lipidów i nadmiar tkanki tłuszczowej odgrywają kluczową rolę w syntezie nadmiaru kwasów tłuszczowych, adipocytokin, cytokin prozapalnych i reaktywnych form tlenu, które powodują peroksydację lipidów i skutkują rozwojem insulinooporności, otyłością brzuszną i dyslipidemią.

Jakie zalecenia dietetyczne warto włączyć w okresie okołomenopauzalnym?

Odpowiednio zbilansowana dieta kobiety w okresie menopauzy oraz po nim musi pokrywać zwiększone zapotrzebowanie na kilka kluczowych składników odżywczych, takich jak: białko, witamina D, witamina B12, błonnik i płyny.

Wytyczne American Heart Association (AHA)/American College of Cardiology (ACC) dotyczące otyłości z 2013 r. zalecają następujące metody zmniejszania spożycia pokarmu i kalorii w celu utraty wagi: (a) 1200–1500 kcal dziennie dla kobiet (poziom kilokalorii jest zwykle dostosowywany w przeliczeniu na masę ciała danej osoby), (b) deficyt energetyczny 500 kcal/dzień lub 750 kcal/dzień, (c) jedna z diet opartych na dowodach, ograniczająca określone rodzaje żywności (np. żywność wysokowęglowodanowa, żywność o niskiej zawartości błonnika lub żywność o wysokiej zawartości tłuszczu), aby spowodować deficyt energetyczny i zmniejszyć spożycie pokarmu. Jedną z powyższych metod można zastosować w celu zmniejszenia spożycia żywności i kalorii. 

Dietę niskoenergetyczną zaleca się także kobietom po menopauzie, aby zapobiec zaburzeniom metabolicznym. Jedno przekrojowe badanie wykazało, że tradycyjna zdrowa dieta obejmująca duże spożycie ryb morskich, wodorostów, produktów mlecznych, zbóż, świeżych warzyw i owoców oraz niskie spożycie fast foodów, pokarmów bogatych w tłuszcze zwierzęce, słodyczy i potrawy smażone działają ochronnie przed rozregulowaniem metabolizmu lipidów (niższe TG i wyższe HDL-C). Zdrowa dieta wykazuje znaczący efekt ochronny przed zespołem metabolicznym u kobiet po menopauzie w porównaniu z dietą zachodnią, która jest niezbilansowana i charakteryzuje się wysoką energią oraz dużą ilością węglowodanów i tłuszczów nasyconych. Dodatkowo zdrowa dieta wywiera działanie ochronne na ciśnienie krwi i poziom TG – w okresie przejściowym – oraz na otyłość i HDL-C u kobiet po menopauzie.

Co ciekawe, doniesiono, że witamina D ma znaczenie nie tylko w łagodzeniu chorób metabolicznych, ale także w poprawie jakości życia kobiet po menopauzie. Stwierdzono, że spożycie wapnia, witaminy D i insuliny wraz z izoflawonami ma pozytywny wpływ na parametry jakości życia (uderzenia gorąca, stany lękowe i objawy depresyjne), życie seksualne, skład ciała i parametry metaboliczne u kobiet.

Fitoestrogeny dietetyczne odgrywają rolę w manifestacji objawów menopauzy. Niektóre izoflawonoidy pochodzenia roślinnego mają działanie estrogenne. Pewne wzorce dietetyczne mogą łagodzić niedobory estrogenów w okresie menopauzy.

Scentralizowana edukacja zdrowotna, spersonalizowane wskazówki dietetyczne i intensywne ćwiczenia oporowe łagodzą objawy menopauzy doświadczane przez kobiety w okresie okołomenopauzalnym. 

REFERENCJE:

1. Hao S, Tan S, Li J, Li W, Li J, Liu Y, Hong Z. The effect of diet and exercise on climacteric symptomatology. Asia Pac J Clin Nutr. 2022;31(3):362-370. doi: 10.6133/apjcn.202209_31(3).0004. PMID: 36173208.
2. Grisotto G, Farago JS, Taneri PE, Wehrli F, Roa-Díaz ZM, Minder B, Glisic M, Gonzalez-Jaramillo V, Voortman T, Marques-Vidal P, Franco OH, Muka T. Dietary factors and onset of natural menopause: A systematic review and meta-analysis. Maturitas. 2022 May;159:15-32. doi: 10.1016/j.maturitas.2021.12.008. Epub 2021 Dec 22. PMID: 35337609.
3. Ko SH, Kim HS. Menopause-Associated Lipid Metabolic Disorders and Foods Beneficial for Postmenopausal Women. Nutrients. 2020 Jan 13;12(1):202. doi: 10.3390/nu12010202. PMID: 31941004; PMCID: PMC7019719.