Cart 0
Świąd to nieprzyjemne uczucie prowadzące do m.in. drapania. Jest to najczęstszy objaw skórny występujący w ciąży.
Świąd może dotyczyć aż 38% wszystkich kobiet w ciąży.
Ze względu na czas trwania wyróżnia się:
▪️ ostry: utrzymuje się krócej niż 6 tygodni
▪️ przewlekły: obecny jest przez ponad 6 tygodni
Poza negatywnym wpływem świądu na psychikę Pacjentek, nasilone dolegliwości świądowe często powodują też znaczne pogorszenie jakości snu, co w przypadku kobiet ciężarnych może mieć istotny wpływ na rozwój dziecka.
Początek świądu w ciąży obserwuje się zazwyczaj po 26. tygodniu ciąży.
Świąd ciężarnych w prawie 90% lokalizuje się na skórze brzucha i piersi.
Świąd, statystycznie, częściej dotyczy kobiet z ciążą mnogą, co może mieć związek z bardziej nasilonym rozciąganiem tkanek brzucha. Efektem rozciągania może być pobudzenie zakończeń nerwowych skutkujące pojawieniem się świądu w tej lokalizacji.
Najczęstsze przyczyny świądu w ciąży:
▪️ Zmiany hormonalne: wzrost poziomu hormonów, zwłaszcza estrogenów, może powodować świąd skóry. Skóra staje się bardziej wrażliwa i podatna na podrażnienia.
▪️ Rozciąganie skóry: wraz z rosnącym brzuchem skóra ulega rozciąganiu, co może prowadzić do uczucia swędzenia, zwłaszcza w okolicach brzucha i piersi. Niektórzy sugerują, że rozwój świądu wywołany jest przez rozrywaniem włókien kolagenu i odsłanianiem nowych epitopów białkowych = reakcje alergiczne.
▪️ Cholestaza ciążowa: jest to rzadka, ale poważna przyczyna świądu w ciąży, związana z zaburzeniami funkcjonowania wątroby. Objawia się intensywnym świądem, który nasila się w nocy oraz podwyższonym stężeniem wolnych kwasów żółciowych (czasem także zwiększoną aktywnością enzymów wątrobowych i hiperbilirubinemią). U pacjentek borykających się z cholestazą ciążową intensywny świąd obejmuje głównie DŁONIE i STOPY (!)
▪️ Alergie skórne: ciąża może zwiększać podatność na alergie i reakcje skórne, takie jak m.in. pokrzywka.
Najczęściej świąd pojawia się w godzinach wieczornych, ale u ponad 50% ciężarnych objaw ten jest obecny także w nocy. Ponad 50% kobiet zgłasza problemy z zasypianiem, a ok. 40% podaje częste wybudzenia w nocy związane ze świądem. Ma to istotne znaczenie! Skrócenie snu nocnego poniżej 8 godzin na dobę w I i II trymestrze ciąży może być nawet przyczyną PORONIEŃ.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
▪️ Intensywny, nieustępujący świąd: jeśli świąd jest bardzo silny i nie mija pomimo stosowania środków łagodzących, warto skonsultować się z lekarzem.
▪️ Objawy towarzyszące: w przypadku pojawienia się innych objawów, takich jak żółtaczka, obrzęki, czy niepokojące zmiany skórne.
▪️ Nagłe nasilenie świądu: gdy świąd pojawia się nagle i staje się uciążliwy, zwłaszcza w godzinach nocnych.
Jak sobie radzić ze świądem?
➡️ Nawilżanie skóry: regularne stosowanie łagodnych, nawilżających kremów i balsamów może przynieść ulgę. Szczególnie przydatne mogą być tutaj preparaty zawierające mocznik w stężeniu 5 – 10% oraz m.in. zawierające ceramidy, które odbudowują naturalną barierę hydrolipidową.
➡️ Unikanie gorących kąpieli: gorąca woda może nasilać świąd oraz prowadzić pośrednio do odwodnienia skóry, dlatego warto korzystać z letniej wody.
➡️ Noszenie luźnych, przewiewnych ubrań: unikaj ciasnych i syntetycznych materiałów, które mogą podrażniać skórę.
➡️ Zachowanie odpowiedniej diety: w niektórych przypadkach zmiana diety i unikanie produktów mogących powodować alergie może pomóc.
➡️ Obcięcie paznokcie: pacjentkom z bardzo nasilonym świądem zaleca się dokładne obcięcie paznokci, w celu zmniejszenia ryzyka powstania przeczosów i innych zmian skórnych wtórnych do drapania (m.in. nadkażenie ran z wydrapania).
REFERENCJE:
- Al-Fares S.I., Jones S.V., Black M.M.: The specific dermatoses of pregnancy: A re-appraisal. J, Eur. Acad. Dermatol. Venereol. 2001, 15: 197-206.
- Ambros-Rudolph C.M., Mullegger R.R., Vaughan-Jones SA i wsp.: The specific dermatoses of pregnancy revisited and reclassified: results of a retrospective two-center study on 505 pregnant patients.
- J. Am. Acad. Dermatol. 2006, 54: 395-404.
- Barankin B., Silver S.G., Carruthers A.: The skin in pregnancy. J. Cutan. Med. Surg. 2002, 6: 236-240.
- Bourjeily G.: Sleep disorders in pregnancy. Obstet. Med. 2009, 2:100-106.
- Callen J.P.: Pregnancy’s effects on the skin. Common and uncommon changes. Postgrad. Med. 1984, 75: 138-145.
- https://journals.viamedica.pl/ginekologia_perinatologia_prakt/article/download/62926/48334
