Magdalena JanuszczakCiąża to czas pełen zmian w organizmie kobiety. Jednym z mniej znanych, ale dość powszechnych objawów jest krwawienie z nosa. Czy jest się czego obawiać? Spieszę z wyjaśnieniami!
Krwawienie z nosa częściej dotyczy kobiet ciężarnych. Wynika to m.in. ze zmian fizjologicznych, które zachodzą w ciele przyszłej mamy w trakcie ciąży.
👃🏻 Zmiany hormonalne w ciąży wpływają na fizjologię nosa: estrogeny powodują m.in. przekrwienie naczyń, obrzęk błon śluzowych i nawracający nieżyt nosa (tzw. ciążowy nieżyt nosa) u ok. 20% kobiet w ciąży.
🤰🏻 Progesteron powoduje wzrost objętości krwi, co sprzyja częstszym krwawieniom.
🤰🏻 Nawet łożysko w pewnym stopniu zwiększa ryzyko krwawienia z nosa. Uwalniając łożyskowy czynnik wzrostu (PLGF), powoduje m.in. tworzenie się nowych naczyń krwionośnych, a także szereg zmian w ich budowie.
🩸 Krwawienia o dużej objętości najczęściej dotyczą kobiet o czynnikach ryzyka:
- nadciśnienie tętnicze,
- zaburzenia krzepnięcia,
- leczenie przeciwzakrzepowe
- choroby nowotworowe
lub
- nieprawidłowości w obrębie nosa (np. polipy).
Jak ograniczyć ryzyko krwawienia z nosa w ciąży?
🤧 Unikaj zbyt mocnego “dmuchania nosa” i drażnienia mechanicznego śluzówki nosa.
🌀 Utrzymuj odpowiednią wilgotność powietrza w otoczeniu, szczególnie zimą.
💧 Pij dużo wody.
👃🏻 Używaj nawilżających sprayów do nosa.
Najczęściej krwawienia z nosa w ciąży nie są powodem do niepokoju. 💁🏻♀️ Co jednak powinno wzbudzić Twoją czujność?
⛔ Krwawienie trwające ⩾ 20 minut
⛔ Bardzo obfite, masywne krwawienie
⛔ Nawracający charakter krwawień
⛔ Krew na tylnej ścianie gardła (po próbie zatamowania krwawienia) = możliwe krwawienie z tylnej części jamy nosowej
⛔ Krwawienie jednostronne, z uczuciem “zalegania” po jednej stronie nosa
⛔ Niedrożność oddechowa
➡️ Jednostronne guzy w głównej jamie nosowej i zatokach przynosowych należy badać jak najszybciej ze względu na możliwość ich złośliwej etiologii. Oprócz procesów zapalnych i nowotworów złośliwych, w diagnostyce różnicowej należy wziąć pod uwagę guzy naczyniowe. ➡️ Naczyniaki włośniczkowe zrazikowe (LKH) są łagodnymi guzami naczyniowymi, które początkowo pojawiają się klinicznie jako małe czerwone grudki, rosną egzofitycznie i osiągają zazwyczaj do kilku centymetrów średnicy. Etiologia nosowych naczyniaków włośniczkowych nie została jednoznacznie wyjaśniona. Oprócz zmian pourazowych, za powiązane czynniki ryzyka uważa się angiogenną stymulację hormonalną, ciążę i stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych.
➡️ Naczyniaki włośniczkowe występujące w czasie ciąży nazywane są ziarniniakami ciążowymi, histopatologicznie są nie do odróżnienia od innych naczyniaków włośniczkowych i występują w 2–5% wszystkich ciąż w jamie ustnej i nosie.
➡️ Naczyniaki włośniczkowe błony śluzowej atakują głównie język i dziąsła, natomiast rzadziej błony śluzowe nosa, spojówki, szyjkę macicy i pochwę. Naczyniak włośniczkowy nosa umiejscawia się głównie na przegrodzie nosa, przedsionku nosa lub na małżowinie nosowej dolnej i jest klinicznie widoczny poprzez niespecyficzne objawy, takie jak:
- jednostronne krwawienia z nosa
lub
- niedrożność oddechowa spowodowana niedrożnością głównej jamy nosowej
➡️ W przypadku wykrycia naczyniaka włośniczkowego/ziarniniaka ciężowego można poczekać na samoistne ustąpienie w czasie ciąży. Po zakończeniu ciąży i związanej z tym utracie stymulacji hormonalnej, zwykle ustępuje on samoistnie. Jeżeli u kobiet w ciąży wystąpią nawracające krwawienie z nosa lub wpłynie to znacząco na wartości hemoglobiny i ewentualną niedokrwistość, należy rozważyć usunięcie chirurgiczne w czasie ciąży. Jeżeli 2 miesiące po porodzie nie następuje regresja zmiany, również preferowane jest jej usunięcie. Mimo wszystko, są to naprawdę bardzo skrajne i rzadkie przypadki. 😉
‼️ W przypadku obfitego krwawienia/nawracających krwawień z nosa lekarz powinien zlecić podstawowe badania laboratoryjne, m.in.:
- morfologię
- INR
- mocznik
- kreatyninę
- AspAT, AlAT, bilirubinę całkowitą
- badanie ogólne moczu
W sytuacji krwawienia trwającego powyżej 20 minut, które nie reaguje na podstawowe metody tamowania, a także kiedy po próbie zatamowania krwawienia z nosa u kobiety w ciąży widzimy krew na tylnej ścianie gardła – w tych przypadkach należy skierować pacjentkę na Oddział Otolaryngologiczny w trybie PILNYM.
Krwawienie z nosa w ciąży może być nieprzyjemne, ale zazwyczaj nie jest powodem do niepokoju. W celu redukcji ryzyka tego typu łagodnych krwawień z nosa możesz zastosować m.in. ochronne maści hemostatyczne. Pytaj w aptece o te, które nie są przeciwwskazane dla kobiet w ciąży 🤰🏻 Dbaj o siebie, a w razie potrzeby skonsultuj się ze specjalistą. Twoje zdrowie jest najważniejsze!
REFERENCJE:
- Giambanco L, Iannone V, Borriello M, Scibilia G, Scollo P. The way a nose could affect pregnancy: severe and recurrent epistaxis. Pan Afr Med J. 2019 Sep 24;34:49. doi: 10.11604/pamj.2019.34.49.19558. PMID: 31762915; PMCID: PMC6859019.
- Maas AP, Eckrich J, Send T, Bernhardt M, Strieth S, Ernst BP. Deformierende endonasale Raumforderung während der Schwangerschaft [Deforming endonasal mass during pregnancy]. HNO. 2023 May;71(5):323-327. German. doi: 10.1007/s00106-023-01290-1. Epub 2023 Mar 22. PMID: 36947200; PMCID: PMC10126015.
- https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105641,krwawienie-znosa
- https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.III.23.23.
dr_strus
Magdalena Januszczak
