dr_strusPanie Doktorze chyba mam koronawirusa co mam zrobić?
W ciągu ostatnich dwóch tygodni było to jedno z najczęściej zadawanych pytań. To zrozumiałe, infekcja COVID-19 w dalszym ciągu budzi wiele obaw i leków szczególnie jeżeli jej przebieg przypada na okres ciąży.
Zdecydowana większość (bo ponad 90%) zakażonych ciężarnych wraca do zdrowia bez konieczności hospitalizacji. Warto jednak wiedzieć, jak odpowiednio wspomagać organizm w procesie leczenia, szczególnie jeżeli ciąży towarzyszą inne czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu infekcji COVID-19 (np. wiek, otyłość, cukrzyca, nadciśnienie)
W ostatnim newsletterze, który otrzymaliście ze strony ginekologika.pl, znalazły się informacje odnośnie objawów charakterystycznych dla infekcji COVID-19 w ciąży. Dzisiaj do tych objawów przyporządkujemy odpowiednie leczenie lub postępowanie.
Kaszel
występowanie u ok. 51,8% kobiet w ciąży
Ze względu na szkodliwe działanie na płód większość leków wykrztuśnych, rozrzedzających wydzielinę oraz łagodzących nasilenie występowania kaszlu jest w ciąży przeciwskazane. Dodatkowo w trakcie trwania ciąży nie powinno się stosować tymianku i podbiału (np. w postaci tabletek do ssania) ze względu na ich możliwość indukowania czynności skurczowej.
Zalecane są domowe sposoby łagodzące podrażnienia błony śluzowej dróg oddechowych, takie jak nawilżanie oraz inhalacje z soli fizjologicznej w celu rozrzedzenia wydzieliny. Można stosować miód i preparaty propolisu (jeżeli pacjentka nie jest na nie uczulona), syropy z cebuli czy kopru włoskiego.
Herbaty z sokiem malinowym działają rozgrzewająco i wykrztuśnie. Kobieta w ciąży może przyjmować gotowe syropy łagodzące kaszel z naturalnych składników: owoców malin, lipy, prawoślazu i lukrecji.
Gorączka
występowała u ok. 40% kobiet w ciąży
Temperatura ciała powyżej 38°C ma niekorzystne działanie na płód na każdym etapie ciąży. Szczególnie niebezpieczna jest w pierwszym trymestrze ciąży, gdzie może działać teratogennie na rozwijający się płód prowadząc do wystąpienia szeregu wad lub w najgorszym wypadku obumarciu.
Leczenie:
Paracetamol
Wykazuje działanie przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe. Do tej pory nie zaobserwowano szkodliwego wpływu na przebieg ciąży, stan zdrowia płodu oraz niemowlęcia bezpośrednio po urodzeniu.
Zgodnie ze współczesną wiedzą leczenie gorączki paracetamolem w trakcie trwania ciąży powinno być krótkotrwałe (do 3 dni) i nie może przekraczać maksymalnych dawek dozwolonych dla osoby dorosłej czyli 4g/dobę. Odstępy między kolejnymi dawkami powinny wynosić co najmniej 4 godziny.
Nie powinno się stosować preparatów złożonych, w których skład wchodzą pochodne efedryny czy kodeiny, polecanych zwykle przy przeziębieniu.
Witamina C, Rutinoscorbin
Stosowanie witaminy C oraz rutinoscorbinu łagodzi nasilenie objawów infekcji górnych dróg oddechowych, nie powinno się jednak przekraczać zalecanych dawek dobowych. Dodatkowo musimy pamiętać, że w większości stosowanych w ciąży preparatów, witamina C już się znajduje.
Nawodnienie
Stany podgorączkowe oraz gorączka mogą prowadzić do odwodnienia co może mieć istotny wpływ na produkcję płynu owodniowego, osłabienie oraz nasilenie dolegliwości bólowych występujących u pacjentki. Dlatego tak ważne w okresie choroby jest odpowiednie nawodnienie. Zalecane jest spożywanie minimum 2,5-3L wody o niskiej zawartości elektrolitów (poniżej 500mg/litr) dziennie przez cały okres choroby.
Bóle mięśni lub ciała
występowały u ok. 43% kobiet w ciąży
Jest to drugi najczęstszy objaw infekcji COVID-19 u kobiet w ciąży, ale celowo przesunąłem go po gorączce ze względu na podobny sposób leczenia.
Silny ból jest czynnikiem stresogennym dla kobiety w ciąży i może prowadzić do wystąpienia okresowej tachykardii u płodu lub wzmożonego napięcia mięśnia macicy. Najbezpieczniejszym lekiem przeciwbólowy w okresie ciąży jest omawiany wcześniej paracetamol, który również z powodu silnego bólu (bez towarzyszącej gorączki) może być stosowany krótkotrwale w trakcie infekcji COVID-19.
Dodatkowo musimy pamiętać, że bóle mięśniowe oraz ogólne osłabienie organizmu może prowadzić do całkowicie leżącego trybu życia. Niestety wiąże się to ze zwiększonym ryzykiem zakrzepowo-zatorowym u kobiet w ciąży, dlatego warto omówić z lekarzem sposoby profilaktyki. Nawet minimalna dawka ruchu, ćwiczenia oddechowe lub stosowanie pończoch uciskowych może to ryzyko zdecydowanie zmniejszać.
Ból gardła
występowały u mniej niż 30% kobiet w ciąży
Najskuteczniejszymi metodami łagodzenia bólu gardła w ciąży to częste płukanie gardła naparami ziołowymi (z rumianku, szałwii, tymianku) lub roztworami wody z solą. Dodatkowo można również stosować leki dostępne bez recepty.
Leczenie:
Benzydamina
aerozol do stosowania w jamie ustnej lub pastylki do ssania. Płukać 2–3×/d jamę ustną i gardło lub 1 pastylka 3xdziennie.
Katar
występowały u mniej niż 10% kobiet w ciąży
Katar to rzadki, ale bardzo uciążliwy objaw infekcji COVID-19 który dodatkowo może powodować nasilenie kaszlu, a także spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła. W przypadku kataru bardzo ważne jest odpowiednie nawilżanie śluzówki, dzięki czemu katar będzie mniej uciążliwy, a wnętrze nosa mniej obrzęknięte.
Leczenie
Woda morska w spray’u
Dwa razy w każdym otworze nosowym, do 6 aplikacji dziennie. Pozwolić, aby nadmiar roztworu wypłynął z nosa, a następnie wydmuchać nos. Po każdym użyciu końcówkę aplikatora umyć w gorącej wodzie i osuszyć.
Oksymetazolina
Krople do nosa – 1 rozpylenie do każdego otworu nosowego 2–3×/dziennie maksymalnie przez 3dni.
Ogromne znaczenie dla przebiegu infekcji COVID w trakcie trwania ciąży ma również prawidłowo zbilansowana dieta. To właśnie dostarczenie wszystkich witamin, makroelementów i mikroskładników wraz z posiłkami najlepiej wspiera nasz organizm w walce z infekcją.
dr_strus
Magdalena Januszczak
16 comments
Bardzo ważne. Wielu lekarzy położników dalej „boi się” tego tematu. Dziękujemy
Bardzo dziękuję!
Jestem w 6 miesiącu. Mąż był przeziębiony 2 tygodnie temu. Wyłącznie suchy kaszel., przeszlo po witaminach. Ja tydzień temu zaczęłam odczuwać zmęczenie, co wzielam na garb bezsenności, która mi dokuczała w tamte dni. Wypoczęłam i było mi o niebo lepiej. Jedynie jeden dzień kaszlu, a na drugi ogromny katar, co też mnie nie zdziwiło, gdyz jestem alergikiem a brzoza pyli w szczycie. Teraz, po 2 dniach dla odmiany zatkany nos i brak węchu, ograniczony smak. Pewnie rok temu nie przywiązałabym uwagi to problemu z węchem przy katarze. Teraz sama nie wiem co o tym myślę. Gorączki ani stanu podgorączkowego nie miałam. Samopoczucie ok, adekwatne do 6 miesiąca ciazy.
Chyba warto wykonać wymaz? Lub ewentualnie 2 tygodnie po ustąpieniu objawów badanie przeciwciał COVID-19. Tak żeby była Pani świadoma czy przechodziła Pani w ciąży infekcję COVID czy może zwykłą grypę 🙂
Panie Doktorze, czy profilaktyka przeciwzakrzepowa ponna być włączona u każdej ciężarnej, która przechodzila Covid-19? Jeżeli nie,czy istneją na ten temat jakieś wytyczne, kryteria?
Zakażenie wirusem SARS-CoV-2 zwiększa ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych i zdaniem wielu autorytetów jest wskazaniem do stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej, również u kobiet ciężarnych. Ze względu na to, że problem COVID-19 dotyczy relatywnie krótkiego czasu i doświadczenia kliniczne w tym zakresie są ograniczone, w większości krajów nie opublikowano oficjalnych zaleceń dotyczących stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej u ciężarnych z COVID-19.
Według rekomendacji brytyjskich i wytycznych australijskich, w przypadku łagodnego przebiegu choroby (bez konieczności hospitalizacji) podstawowym sposobem profilaktyki jest właściwie nawodnienie oraz wczesne uruchamianie pacjentek. W tych przypadkach można rozważyć stosowanie HDCz w dawce profilaktycznej do czasu wyzdrowienia (zwykle przez 7–14 dni), nawet przy braku innych czynników ryzyka ŻChZZ.
Profilaktykę za pomocą HDCz powinny otrzymać wszystkie kobiety ciężarne i w okresie połogu, które są hospitalizowane z potwierdzoną infekcją lub podejrzeniem COVID-19. Wyjątkiem od tej reguły są kobiety ciężarne, u których poród może wystąpić w ciągu najbliższych 12 godzin. Profilaktyka powinna być kontynuowana przez minimum 10 dni po wypisie ze szpitala.
Dzień dobry! W temacie covidu – jestem w 32 tc, mam syna 5 lat. Czy posyłać do przedszkola. Czy to może buc źródło covida? Izoluje się – nie wychodzę do sklepów, tylko na spacery.
Niestety małe dzieci są jednym z najczęstszych wektorów wirusa. Bliżej okresu okołoporodowego (po 35tyg.) zastanowiłbym się, czy nie bezpiecznej dla państwa zostać z dzieckiem w domu 🙂
Rozumiem, ze do tego momentu, o którym pan pisze -35tc, można dziecko puścić do przedszkola, czy tez lepiej zostawić w domu?
Jak ma Pani możliwość opieki nad dzieckiem w domu już teraz to zdecydowanie zalecam maksymalną izolację co minimalizuje ryzyko infekcji. Niestety ostatnie tygodnie ciąży są najbardziej niebezpieczne jeżeli chodzi o przebieg infekcji COVID w ciąży.
Czekam na artykuł dot. Wpływu COVID na ciąże? Czy dostępne są jakieś najświeższe dane? Sama przechodziłam COVID w 1 trymestrze, probowalamszukac jakiś informacji, ale wciąż brak danych… U mnie niestety skończyło się najgorszym ;(
Wczoraj na instagramie prowadziłem live w którym poruszałem ten newralgiczny I trymestr. Na razie ilość prac jest bardzo bardzo ograniczona w tym temacie.
Panie Doktorze, a jakie są Pana doświadczenia z ponownymi zachorowaniami kobiet w ciąży? Czy ponowne zarażenie gwarantuje łagodniejszy/cięższy przebieg infekcji Covid?
Moje doświadczenia w tej kwestii są raczej niewielkie, to co jest pewne to przechorowanie infekcji COVID nie chroni przed reinfekcją.
Do tej pory miałem jedyną pacjentkę która prowadziłem w ciąży, która przechorowała COVID przed ciążą a następnie miała reinfekcje w II trymestrze ciąży. Przebieg tej drugiej infekcji był intensywniejszy jak podawała Pacjentka nie wymagała leczenia szpitalnego, ale dłużej Pacjentka dochodziła do siebie.
Dzień dobry. Ja ma takie pytanie czy są jakieś zalecenia co do wyboru rodzaju szczepionki na covid jak jest się w ciąży (2 trymestr). Z tego co czytałam to WHO zaleca w ciąży szczepienie się albo Moderna albo Pfizer. Ma być to szczepionka typu mRNA. Czy to prawda?
Proszę o źródło do zaleceń które Pani znalazła chętnie się zapoznam 🙂 Obecnie żadne z towarzystw naukowych (amerykańskich, brytyjskich) nie publikowało zaleceń by kobiety w ciąży musiały być szczepione jakąś jedną konkretną szczepionką.